Değerli dostum Yazar Rıfat Mertoğlu, henüz basılmadan bana gönderdiği romanını titizlikle okumuştum. Fırat’ın coşkulu akışına kapılmışken dengbejlerin, eşkiyaların ve yaşanamamış aşkların hüzünlü hayatlarına dair önemli bilgilere de ulaşma şansını yakalamıştım. Okurken muhteşem bulduğum ve adını “Dedemin Ayakkabıları” koyduğu romanına uygun bir kapak hazırlamamı istemişti. Lakin basılacak yayınevinin formatı geregi kapağa yazarın kendi resmi konduğundan, resim arşivimde kaldı ve bu akşam bilgisayarımda sörf yaparken gözüme çarptı.
Çocukluğumuzun geçtiği topraklarda kundura giymek lükstü, gerek köylerde gerekse şehrin çok büyük bölümünde siyah lastik ayakkabılar giyilirdi. Şimdilerde çocukların daha doğarken ayaklarının durumu kontrol edilir ve ortopedik kunduralar, papuçlar alınır oysa o zamanlar birçok çocuğun düzgün ayakkabıları yoktu, köylerde yetişkinlerin durumu da aynen öyleydi, o siyah lastikler yüzünden ileri yaşlarda farklı sorunlar olarak önlerine çıkıyordu çocukların. Türkiye’de üretim o denli kısıtlıydı ki Sümerbank ayakkabıları çok sonraları hayatımıza ancak girebilmişti.
Rıfat Mertoğlu “DEDEMİN AYAKKABILARI” adlı romanında bir ayakkabının ne kadar önemli olduğunu hagi şartlarda ve koşullarda kullanılacağını, insanın itibarına neler katacağını o denli güzel betimlemişti ki duygulanmamak ve günlere gitmemek mümkün değildi. Nedense memlekete gittiğim zamanlar ilk olarak o siyah lastik ayakkabıların satıldığı dükkanlara uğramadan edemem.
Ressam dostum Ahmet Güneştekin de bir çalışmasında o siyah lastikleri kullanılmış çoğunun altı delinmiş yıpranmış o lastik ayakkabılardan bir öbek hazırlayarak çok şey anlatmıştı. Evet o lastik ayakkabılar ve sonraları zar zor bulunan kunduraların anlatacakları olsa gerek, insanın itibarla çok alakalıydılar…