ALİ ABİYE AĞIT PABLO PİCASSO KARACADAĞLI OLSAYDI

Camın kenarında oturmuş dışarıda yağan karı izliyordum.kar taneleri müzik notaları gibi sanki bir biri ile dans ederek aşağıya süzülüyordu.bende daldım bir parça oldum gök yüzünden süzülen beyaz kar tanelerinde müziğin melodilerinde notalarından biri olmuştum.

Bu uyumu telefonumun çağrı sesi bu anı noktalarcasına telefonuma bakıp arayan bir arkadaş sesi özgün bir tonla sağlıklı bir bilgi değil ama Ali abi vefat etmiş haberin var mı? 
“Hangi Ali” dedim.
Bizim Mıraci Ali, Ali Aşık.

“Hayır” diyerek şaşkın telaş içinde Ali dayıyı aradım. Kendi kendime hayır bu doğru değil diye telefonda Ali abinin sesini duymak istiyorum telefon kapsam alanı dışında uyarı sesi ile halen ne olduğunun şaşkınlığın dayım.
Daha gecen gün ziyaretime gelmiş, abi nasıl oldun, umarım biraz daha iyi olmuşsun. Moral, neşesi yerinde, güzel mırasından getirmiş. Sapasağlam dağ gibi Ali abi.

Hayır, gerçek olamaz diyorum birden telefonuma aradığınız numaraya şuan ulaşa bilirisiniz mesajı yine bir telaş ve heyecanla arıyorum.
Ali abinin o neşeli sesi abi merhaba sesini bekliyorum kulağımda birden bir kadın sesi özgün ve yorgun bitkin bir alo ve o an korkum telaşım şaşkınlığımla Ali abi nerde Ali abi vefat etti.

Birden neye uğradığımı şaşırdım, camdan dışarıya bakıyorum . Hayır, Ali abi olamaz nereye gidersin daha seninle çok işimiz vardı, daha üç gün öncesi oturmuş güzel mırasından içmiştim.

Yazılmamış Karacadağ’ın romanını yazacaktık, sen anlatacak ben yazacaktım. Dışarıya bakıyor, dışarıdaki yağan karın melodisi değişmiş sanki, yüreğimde fırtınalar, boranlar içim sızlıyordu. 
“Ali abi nereye gittin be” diyip sayıklıyorum yağan beyaz kar örtüsüne.

Beni böyle derinden etkileyen Ali abe kimdi ,Ali Akmaz, miraci Ali, dengbej ,Ali Aliye aşik, Aliye simko uzun boylu Çatık kaşlı siverek şalvarı ceketi yeleği köstekli saati tam otantik mizah gücü espiri anlayışı özgun anınızda sizi neşelendiren müthiş bir zeka ve usta bir sanatci.

Sivrekte simko ailesi olarak bildiğimiz Ali Akmazın ailesi siverekin çok renkli ailelerindendir. bu ailenin çoğu sanatçı insanlardır.siverekte bu aileye maalesef aşik yani alt tabakadan ötekileştirdiğimiz.bu aile Siverete renkli oldukları kadar taziyelerde mıra kahve yapan düğünlerde davul zurna çalan avcılık geleneği olan siverekte dengbejlik kültürünü geliştiren mizahcı sanatsal zekalarıyla bilinen taziyelerde ,mıra yapıp özüntümüzü hafifleten düğünlerimizde davul zurna çalan bizi eğlendiren renkli dengbej kalmamları ve mubağala sanatlarini icra eden ailedir. siverekte simko aşik ailesi.

Aşik olarak ötekileştirdiğimiz, .aşik olarak bildiğimiz bu renkli aile eski dönemlerde padişahların saraylarında gözde padişahın av törenlerinde eğlence günlerinde onları neşelendiren şiir okuyan sarayın renkli insanlarıdır. bu örneklerde halk edebyatnda sanatsal insanlar sarayda sarayın gözde eğelençe ve sanatsal çalışmaları ön plandadir.ki kürdistandada bu sanatsal insanlar mirlerin beylerin odalarında kahve yapan dengbej kalamlar okuyan mirlerin av törenlerine katılan mizahci ustun yetenekli sanatsal insanlardır.

Rahmetli babam dengbejdi karlı kış gecelerinde odunlu sobanın toprak kokulu odasında babam beni kucağına alıp oğlum gel hele sana hangi klamı okuyayım. babam sürekli kış gecelerinde dengbej makamında klamlar okurdu.bende etkisinde kaldığım bir klamı söylerdim siyaband u xece derdim. alır beni kucağına ve okurdu Ciyaye Sipane Xelate Miju Dumanı diye başlar ben sonuna yetişmeden dalardım babamın kucağından uykuya .Babam anlatırdı dengbejliği klamları nerden ögrendiğini ali abenin babası simko önceden dedemin köyüne gelirlermiş.Dedem köyleri toprağı olan otoriter bir ağaymış o dönemlerde toprak köy sahiplerinin marabaları varmış marabalar toprak ağaların toprağını işletir.bu hasatan marabalarda paylarını alır ailelerini bu toprak ağalarının topraklarını işletmek marabalıkla geçimlerini sürdürürlermiş.hasat dönemlerinde yaza doğru Ali abenin babası simko Çadırını dedemin köyüne kurarmış dedemin işlerini yapar misafirlerini ağirlar kahve yapar onlarda hasatta kendilerine düşen payı almak için bu bir gelenekmiş.babam dedemle farkli düşünürmüş dedem oğlunun onun gibi otoriter ağa olmasını istermiş.babam farklı bir yapıya sahip hümanist sanatsal ruhlu biri. Simko ailesi dedemin köyünde çadır kurarlarmış. Babamda Simko, yani Ali abinin babasının çadırına yanlarına gider onların o renkli yaşamlarından ve dengbej klamlarından etkilenmiş.
Dengbej klam okumayı simko beyin yanında öğrenmiş. Siyabend u Xece, Cebeliye Mire Hakari, fılite kuto, Mala Nesir, Devreşe Ewdi. Dedem babama bundan dolayı babama hep tepki vermiş.

Dedem hastalanır, Diyarbakır Tip fakültesinde ölümcül bir hastalığa yakalanır.
Babam yanında ama buruktur. 
Dedem babamı hep azarladığı için dedemde üzülür.
Babamın üzüntüsünü hisseder, çok ince bir noktadır.
Ölümcül bir hastalığa yakalanan hasta ve hasta yakını arasındaki duygusallık Dedem babama “oğlum hele bana bir klam oku”
Babam üzüntü içinde lal kalır. dedem yok oğlum hele söyle bir klam babana söyle.
Zor bir andır sanırım babasını kaybedecek bir oğul oğlunu kaybedecek bir babanın son arzuları. Babam göz yaşlarını siler ve dedeme dengbej klamıyla okur. Ama ağlar dayanamaz. Dedemim gözleri dolar.
“ Oğul sen haklıymışsın, seni üzdüm kırdım, beni afet. hakkını helal let.”
Babam bana her klam okumadan önce bu pasajı anlatırdı. 
Dedem 1976 da vefat eder. Babam mütevazi sanatsal hümanist sanatsal duyguları ile dengbej klamları, şiirleri okumaya devam etmiş. Sonraki yıllarda Ali abinin babası Simko beyde vefat eder.

1975 li yılarda Kürdistan’da farklı bir değişim çıkar ortaya. Geçimlerini köy sahiplerinin tarlalarında sağlayan marabaları etkileyen, onların ekmeğini işlerine son verecek bir değişim. Öküz ve atla toprak ağaların toprağını işleten maraba köylülerin iş gücü yerine tarımda modernize dediğimiz traktör köylere gelir ve bu toprak ağaların tarlalarını işleten maraba emekçi aileler köylerden ayrılır. Onlar için yaşam geçim derdi için farklı işler bulma yolu çıkar .
O dönemde Edene dediğimiz Çukurova (Adana Hatay Maraş) da ırgatlık dönemi başlar. bu emekçi maraba işçi insanlar Çukurova yolunu tutar.

Bu alilerden biride ali abi ve yakınlarıdır.
Köy ve şehirde göceden aileler iş bulamayınca bu aileler Adana, Mersin, Maraş’a pamuk tarlalarında ırgatlık yapmaya giderler. O dönemde Ali abi ve yakınları edeninin yolunu tutar. Ali abi Siverek’ten kendi akraba ve mahalle sakinlerinden bir gurup insanla bu ırgatların işçilerin elçisi olarak Hatay Reyhanlı’da bir köyüne pamuk tarlalarında çalışmaya giderler.

Yıl 1978 dir. Ali abi ve ırgat, işçileri pamuk tarlasında çok az miktarda parayla çalışırlar. Başka şansları yoktur. Çalıştıkları köyün yakınında film seti kurulur. Filim Kibar Feyzo filmiyle bildiğimiz Atif Yılmazın yönetmenliğini yaptığı senaristini İhsan Yüce, Kemal Sunal, Şener Sen, İlyas Salman, müjde Ar’in oynadığı Türk filmlerinin en müthiş sinema yapıtlarından Kibar Feyzo filmi çekimlerine bu köye yakın bir köyde çekimlerine başlanılır.

filimde o dönemlerin toprak ağalarını köylülerin ırgat olarak çalışan emekçi insanlardan esinlenilerek konu edilmiştir.
Filim çekimlerinde sanatçılar var, ama maalesef istedikleri figüranlar yoktur.
Pamuk toplayan işçiler kimse kabullenmez filimin senaryosu ve konusuna en iyi figüran yan roller için işçilere teklif edilir. Ali abiye giderler ali abi işçileri ikna Eder. 
Filimde işçileri oynatmak için ve zaten düşük fiyata çalışan Ali abi ve işçileri ırgatı film çekimlerinde, figüranların çoğu Ali Abi’nın işçileri ve Ali Abi oynamış. filmin her karesinde otantik savlarlı puşi ve egali gördüğümüz figüran, yan roldekilerin çoğu Ali Abi’nin ekıbıdır.

Kibar Feyzo’nun çocuklarını oynayanda Ali Abi’nin çoçuklarıdır.

Türk sinemasına bu müthiş yapıtı yapanların emeği kadar Ali Abi ve yakınlarının emeğinde vardır.

Ali Akmaz gerçekten müthiş bir yetenek ve bir dengbejdi Siverek’te. Aşik olarak bildiğimiz bu aile sivereke kültürel anlamda bir çok değer zenginlik katmış. siverekte dengbejlik kültürünü bu aile katmıştır.
siverekte halen dengbejlik kılamını okuyan dengbejlerin çoğu babamın örneğinde anlattığım gibidir.

Bu ailenin dengbejlik kültürü ile severekte var olmuştur.
Dengbej Sükrü Izol, Aybe Mıstefe, Izetine Kamişeki dengbejlik klamlarını Siverek’te aşık dediğimiz Simko ailesinden almıştır.
Siverek’e kültürel anlamda dengbejlik ve bir cok sanatsal katkı sunan bu kişilere maalesef bu değerlerin korunması, bu kültürün geliştirilmesi anlamında Siverek belediyesinin bir kültür evi bile olmamasının dışında. 
Toplumun derin kültürel değerlerini taşıyan bu yeteneklere sahip çıkılmadı ve çıkılmamaktadır.
İçratlar belediyelerin yolara parke döşemekle tek çözüm değildir.
Söyle bir empati yapalım mi, İtalyan ressam heykeltıraş Pablo Picasso karacadağlı olsaydı dalga geçeçeğimiz bir duvar ustası yada taş kırıcısı olurdu. Ali Akmaz İtalyan olsaydı, beklide Luciano Pavoretti gibi dünyanın en iyi opera şefi olurdu.
Malesef böyle edebi sanatsal insanları degerlendıremedık eserlerını derlemedık faydalanmadık bu derin renkli kuşak malesef son demlerını yaşıyor.ali abiyi kaybetmenin özüntüsü ile iki,üç kuşaği etkileyen bu insanlari birer birer kaybetik işiklar içinde uyu Ali abi,Ali Akmaz ,aliye Simko.

Sevgilerimle..